Türklerin bin yıl önce giyim kuşamlarına özen gösterdiği, ütülü elbise, ipek mendil, eldiven ve havlu kullandığı belirtildi.
"Bin yıl önce, bin yıl sonra-Kaşgarlı Mahmud ve Divanü Lügati't Türk" isimli kitapta yer alan bilgilere göre, Türkçede "ütü" olarak kullanılan söz, Divanü Lügati't Türk'te "ütüg" olarak geçiyor. Bu alet Kaşgarlı Mahmud tarafından, "mala biçiminde olan, ısıtıldıltan sonra giysilerin kırışıklıklarına bastırılarak sıcaklığın etkisiyle bu kırışıkların düzleşmesini sağlayan demir parçası" olarak tanımlanıyor.
Günümüzün ütüsünün ateşte ısıtılarak kullanılan eski biçimi olan "ütüg" için eserlerde, "ütidi" fiili de "ol tonug ütidi (o giysinin kırışıklıklarını ütüledi ve düzeltti)" şeklinde kullanılıyor.
Sözlük bölümünde yer alan "suvluk" sözünü Kaşgarlı Mahmud "havlu", "eliglik" sözünü ise "eldiven" olarak tanımlıyor. "Su" sözcüğünün bin yıl önceki biçimi olan "suv" kelimesine getirilen yapım ekiyle türerilen "suvluk"un, el, yüz ve vücuttaki suyu kurutmak amacıyla kullanılan havlu olduğu anlaşılıyor.
Bin yıl önce Türklerin giyim kuşamında mendili kullandığın da eserde görülüyor. Erkeğin gerektiğinde burnunu silmek için cebinde taşıdığı ipek mendil olan "ületü" Divanü Lügati't Türk'te yer alan bir başka giyim kuşam aksesuarı olarak öne çıkıyor. Bu veriler, Türklerin bin yıl önce giyin ve temizliklerine dikkat ettiğini, ütülenmiş kıyafet ve ipek mendillerle dolaştığını gösteriyor.
Eserde, giyim kuşam ile ilgili bir başka ayrıntı da "bodudı" sözüyle gözler önüne seriliyor. Eski Türkçedeki "bodudı" sözü, "boyandı" anlamında kullanılırken, Kaşgarlı Mahmud'un bu söz için getirdiği örnek, "ol tonug bodudı (o giysisini boyadı)" şeklinde görülüyor.
Kaşgarlı Mahmud, giysi boyanabileceği gibi başka şeylerin de boyanabileceği ve bu fiilin onlar için de kullanılabileceğini belirtirken, giysinin nasıl boyandığı konusunda bilgi verilmese de bu örnek, Türklerin bin yok önce kıyafetlerini boyadığını gösteren bir kanıt olarak ortaya çıkıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder